วิธีพินทุและอธิษฐานบริขาร

วิธีพินทุ (วิ.อ.2/368-9/410)

ในอรรถกถาว่า การทำให้จีวรที่ได้มาใหม่เสียสีหรือมีตำหนิด้วยสีเขียว สีตม หรือสีดำคล้ำ มักทำจุดเป็นวงกลมอย่างใหญ่เท่าแววตานกยูง อย่างเล็กเท่าหลัง ตัวเรือด ที่มุมจีวรพร้อมกับคำว่า “อิมัง พินทุกัปปัง กะโรมิ”.(ดูหน้า143)

คำอธิษฐานบริขาร

คำอธิษฐานบริขารสิ่งเดียว ในหัตถบาส ว่า 3 หน

ชนิดบริขาร คำอธิษฐาน

บาตร อิมัง ปัตตัง อะธิฏฐามิ.
สังฆาฏิ อิมัง สังฆาฏิง อะธิฏฐามิ.
อุตตราสงค์(จีวร) อิมัง อุตตะราสังคัง อะธิฏฐามิ.
อันตรวาสก(สบง) อิมัง อันตะระวาสะกัง อะธิฏฐามิ.
นิสีทนะ(ผ้าปูนั่ง) อิมัง นิสีทะนัง อะธิฏฐามิ.
ผ้าอาบน้ำฝน อิมัง วัสสิกะสาฏิกัง อะธิฏฐามิ.
ผ้าปิดฝี อิมัง กัณฑุปะฏิจฉาทิง อะธิฏฐามิ.
ผ้าปูนอน อิมัง ปัจจัตถะระณัง อะธิฏฐามิ.
ผ้าเช็ดหน้า เช็ดปาก อิมัง มุขะปุญฉะนะโจลัง อะธิฎฐามิ.
ผ้าบริขาร อิมัง ปะริกขาระโจลัง อะธิฎฐามิ.
คำอธิษฐานบริขารหลายสิ่ง ในหัตถบาส ว่า 3 หน

ชนิดบริขาร คำอธิษฐาน

ผ้าปูที่นอน อิมานิ ปัจจัตถะระณานิ อะธิฎฐามิ.

ผ้าเช็ดหน้า เช็ดปาก อิมานิ มุขะปุญฉะนะโจลานิ อะธิฎฐามิ.

ผ้าบริขาร อิมานิ ปะริกขาระโจลานิ อะธิฎฐามิ.

คำถอนอธิษฐานบริขาร

คำถอนอธิษฐานนั้น พึงว่าทุกอย่างเหมือนกับการอธิษฐาน แต่จะเปลี่ยนเฉพาะคำว่า อะธิฏฐามิ เป็น ปัจจุทธะรามิ

(ในพระไตรปิฎกมิได้มีที่กล่าวถึงเรื่องการขาดอธิษฐาน แต่ในหนังสือบุพพสิกขาวรรณา หน้า 464 กล่าวไว้ว่า ผ้าไตรจีวร ถ้าขาดเป็นช่องทะลุเท่าหลังเล็บก้อย เป็นเหตุให้ขาดอธิษฐาน ดังนี้

สังฆาฎิ และจีวร ด้านยาวตั้งแต่ริมผ้าเข้าไป 1 คืบ

ด้านกว้างตั้งแต่ริมผ้าเข้าไป 8 นิ้ว

สบง ด้านยาวตั้งแต่ริมผ้าเข้าไป 1 คืบ

ด้านกว้างตั้งแต่ริมผ้าเข้าไป 4 นิ้ว)

คำวิกัปบริขาร

(วิธีการวิกัปและถอนวิกัปนี้ มีอธิบายไว้ในสิกขาบทวิภังค์ สุราปานวรรค สิกขาบทที่ 9 หน้า 144)

คำวิกัป ต่อหน้าผู้รับ ในหัตถบาส ว่าดังนี้ ( 3 หน )

จีวรผืนเดียว อิมัง จีวะรัง ตุยหัง วิกัปเปมิ.

จีวรหลายผืน อิมานิ จีวะรานิ ตุยหัง วิกัปเปมิ.

บาตรใบเดียว อิมัง ปัตตัง ตุยหัง วิกัปเปมิ.

บาตรหลายใบ อิมานิ ปัตตานิ ตุยหัง วิกัปเปมิ.

คำถอนวิกัป

ผู้ถอนแก่พรรษากว่า ในหัตถบาส ว่าดังนี้ (3 หน)

จีวรผืนเดียว อิมรัง จีวะรัง มัยหัง สันตะกัง ปริภุญชะ วา

วิสัชเชหิ วา ยะถาปัจจะยัง วา กะโรหิ.

จีึวรหลายผืน อิมานิ จีวะรานิ มัยหัง สันตะกานิ ปริภุญชะ วา

วิสัชเชหิ วา ยะถาปัจจะยัง วา กะโรหิ.

บาตรใบเดียว อิมัง ปัตตัง มัยหัง สันตะกัง ปริภุญชะ วา

วิสัชเชหิ วา ยะถาปัจจะยัง วา กะโรหิ.

บาตรหลายใบ อิมานิ ปัตตานิ มัยหัง สันตะกานิ ปริภุญชะ วา

วิสัชเชหิ วา ยะถาปัจจะยัง วา กะโรหิ.

(ผู้ถอนอ่อนพรรษากว่า ในหัตถบาส ให้เปลี่ยน กะโรหิ เป็น กะโรถะ )

คำอธิษฐานบริขาร โดยพุทธพจน์ ทรงให้มีการอธิษฐานบริขารต่างๆ แต่มิได้บอกวิธีในคัมภีร์ปริวารว่า อธิษฐานมี 2 คือ 1.อธิษฐานด้วยกาย 2.อธิษฐานด้วยวาจา คำอธิษฐานและถอนอธิษฐานดังกล่าวนี้ อรรถกถาผูกขึ้นมาเพื่อเป็นการอธิษฐานด้วยวาจา