เจริญสมถะ เลือกนิมิตเช่น มีนิมิตภาพผู้หญิงสวยๆมาสู่คลอง มโนทวาร ก็ใช้กำลัง กำหนดเปลี่ยนเป็นกระดูก อสุภะนิมิต เป็นต้นเจริญวิปัสนา ไม่เลือกนิมิตเช่น มีนิมิตภาพผู้หญิงสวยๆมาสู่คลองแห่ง มโนทวาร ก็,ดู,รู้, ด้วยจิตที่เป็นกลาง แม้จะมีราคะผุดขึ้นก็ตามเห็นนิมิตแปรเปลี่ยนและสลายไปเองแล้วดูสิ่งที่ชัด ถ้าราคะยังอยู่ ก็ดูราคะถ้าราคะดับไปแล้วพร้อมกับนิมิตที่ดับแต่นิมิตยังมาอีก ก็ดูนิมิตแต่ถ้านินิมิตก็ไม่ดับ ราคะก็ไม่ดับให้ดูราคะ จิตมีราคะก็รู้ว่าจิตมีราคะ#พิมพ์ตามสังขาร ความคาดเดา ความน่าจะเป็น

เจริญสมถะ เลือกนิมิต

เช่น มีนิมิตภาพผู้หญิงสวยๆมาสู่คลอง มโนทวาร ก็ใช้กำลัง กำหนดเปลี่ยนเป็นกระดูก อสุภะนิมิต เป็นต้น

เจริญวิปัสนา ไม่เลือกนิมิต

เช่น มีนิมิตภาพผู้หญิงสวยๆมาสู่คลองแห่ง มโนทวาร ก็,ดู,รู้, ด้วยจิตที่เป็นกลาง แม้จะมีราคะผุดขึ้นก็ตาม

เห็นนิมิตแปรเปลี่ยนและสลายไปเอง

แล้วดูสิ่งที่ชัด ถ้าราคะยังอยู่ ก็ดูราคะ

ถ้าราคะดับไปแล้วพร้อมกับนิมิตที่ดับ

แต่นิมิตยังมาอีก ก็ดูนิมิต

แต่ถ้านินิมิตก็ไม่ดับ ราคะก็ไม่ดับ

ให้ดูราคะ จิตมีราคะก็รู้ว่าจิตมีราคะ

#พิมพ์ตามสังขาร ความคาดเดา ความน่าจะเป็น